xref: /llvm-project/llvm/lib/Analysis/AliasAnalysisEvaluator.cpp (revision cb4fc25c9189ce779e19b31c976b257364d00ea6)
1 //===- AliasAnalysisEvaluator.cpp - Alias Analysis Accuracy Evaluator -----===//
2 //
3 // Part of the LLVM Project, under the Apache License v2.0 with LLVM Exceptions.
4 // See https://llvm.org/LICENSE.txt for license information.
5 // SPDX-License-Identifier: Apache-2.0 WITH LLVM-exception
6 //
7 //===----------------------------------------------------------------------===//
8 
9 #include "llvm/Analysis/AliasAnalysisEvaluator.h"
10 #include "llvm/ADT/SetVector.h"
11 #include "llvm/Analysis/AliasAnalysis.h"
12 #include "llvm/IR/Constants.h"
13 #include "llvm/IR/DataLayout.h"
14 #include "llvm/IR/DerivedTypes.h"
15 #include "llvm/IR/Function.h"
16 #include "llvm/IR/InstIterator.h"
17 #include "llvm/IR/Instructions.h"
18 #include "llvm/IR/Module.h"
19 #include "llvm/InitializePasses.h"
20 #include "llvm/Pass.h"
21 #include "llvm/Support/CommandLine.h"
22 #include "llvm/Support/Debug.h"
23 #include "llvm/Support/raw_ostream.h"
24 using namespace llvm;
25 
26 static cl::opt<bool> PrintAll("print-all-alias-modref-info", cl::ReallyHidden);
27 
28 static cl::opt<bool> PrintNoAlias("print-no-aliases", cl::ReallyHidden);
29 static cl::opt<bool> PrintMayAlias("print-may-aliases", cl::ReallyHidden);
30 static cl::opt<bool> PrintPartialAlias("print-partial-aliases", cl::ReallyHidden);
31 static cl::opt<bool> PrintMustAlias("print-must-aliases", cl::ReallyHidden);
32 
33 static cl::opt<bool> PrintNoModRef("print-no-modref", cl::ReallyHidden);
34 static cl::opt<bool> PrintRef("print-ref", cl::ReallyHidden);
35 static cl::opt<bool> PrintMod("print-mod", cl::ReallyHidden);
36 static cl::opt<bool> PrintModRef("print-modref", cl::ReallyHidden);
37 static cl::opt<bool> PrintMust("print-must", cl::ReallyHidden);
38 static cl::opt<bool> PrintMustRef("print-mustref", cl::ReallyHidden);
39 static cl::opt<bool> PrintMustMod("print-mustmod", cl::ReallyHidden);
40 static cl::opt<bool> PrintMustModRef("print-mustmodref", cl::ReallyHidden);
41 
42 static cl::opt<bool> EvalAAMD("evaluate-aa-metadata", cl::ReallyHidden);
43 
44 static void PrintResults(AliasResult AR, bool P, const Value *V1,
45                          const Value *V2, const Module *M) {
46   if (PrintAll || P) {
47     std::string o1, o2;
48     {
49       raw_string_ostream os1(o1), os2(o2);
50       V1->printAsOperand(os1, true, M);
51       V2->printAsOperand(os2, true, M);
52     }
53 
54     if (o2 < o1)
55       std::swap(o1, o2);
56     errs() << "  " << AR << ":\t" << o1 << ", " << o2 << "\n";
57   }
58 }
59 
60 static inline void PrintModRefResults(const char *Msg, bool P, Instruction *I,
61                                       Value *Ptr, Module *M) {
62   if (PrintAll || P) {
63     errs() << "  " << Msg << ":  Ptr: ";
64     Ptr->printAsOperand(errs(), true, M);
65     errs() << "\t<->" << *I << '\n';
66   }
67 }
68 
69 static inline void PrintModRefResults(const char *Msg, bool P, CallBase *CallA,
70                                       CallBase *CallB, Module *M) {
71   if (PrintAll || P) {
72     errs() << "  " << Msg << ": " << *CallA << " <-> " << *CallB << '\n';
73   }
74 }
75 
76 static inline void PrintLoadStoreResults(AliasResult AR, bool P,
77                                          const Value *V1, const Value *V2,
78                                          const Module *M) {
79   if (PrintAll || P) {
80     errs() << "  " << AR << ": " << *V1 << " <-> " << *V2 << '\n';
81   }
82 }
83 
84 static inline bool isInterestingPointer(Value *V) {
85   return V->getType()->isPointerTy()
86       && !isa<ConstantPointerNull>(V);
87 }
88 
89 PreservedAnalyses AAEvaluator::run(Function &F, FunctionAnalysisManager &AM) {
90   runInternal(F, AM.getResult<AAManager>(F));
91   return PreservedAnalyses::all();
92 }
93 
94 void AAEvaluator::runInternal(Function &F, AAResults &AA) {
95   const DataLayout &DL = F.getParent()->getDataLayout();
96 
97   ++FunctionCount;
98 
99   SetVector<Value *> Pointers;
100   SmallSetVector<CallBase *, 16> Calls;
101   SetVector<Value *> Loads;
102   SetVector<Value *> Stores;
103 
104   for (auto &I : F.args())
105     if (I.getType()->isPointerTy())    // Add all pointer arguments.
106       Pointers.insert(&I);
107 
108   for (inst_iterator I = inst_begin(F), E = inst_end(F); I != E; ++I) {
109     if (I->getType()->isPointerTy()) // Add all pointer instructions.
110       Pointers.insert(&*I);
111     if (EvalAAMD && isa<LoadInst>(&*I))
112       Loads.insert(&*I);
113     if (EvalAAMD && isa<StoreInst>(&*I))
114       Stores.insert(&*I);
115     Instruction &Inst = *I;
116     if (auto *Call = dyn_cast<CallBase>(&Inst)) {
117       Value *Callee = Call->getCalledOperand();
118       // Skip actual functions for direct function calls.
119       if (!isa<Function>(Callee) && isInterestingPointer(Callee))
120         Pointers.insert(Callee);
121       // Consider formals.
122       for (Use &DataOp : Call->data_ops())
123         if (isInterestingPointer(DataOp))
124           Pointers.insert(DataOp);
125       Calls.insert(Call);
126     } else {
127       // Consider all operands.
128       for (Instruction::op_iterator OI = Inst.op_begin(), OE = Inst.op_end();
129            OI != OE; ++OI)
130         if (isInterestingPointer(*OI))
131           Pointers.insert(*OI);
132     }
133   }
134 
135   if (PrintAll || PrintNoAlias || PrintMayAlias || PrintPartialAlias ||
136       PrintMustAlias || PrintNoModRef || PrintMod || PrintRef || PrintModRef)
137     errs() << "Function: " << F.getName() << ": " << Pointers.size()
138            << " pointers, " << Calls.size() << " call sites\n";
139 
140   // iterate over the worklist, and run the full (n^2)/2 disambiguations
141   for (SetVector<Value *>::iterator I1 = Pointers.begin(), E = Pointers.end();
142        I1 != E; ++I1) {
143     auto I1Size = LocationSize::unknown();
144     Type *I1ElTy = cast<PointerType>((*I1)->getType())->getElementType();
145     if (I1ElTy->isSized())
146       I1Size = LocationSize::precise(DL.getTypeStoreSize(I1ElTy));
147 
148     for (SetVector<Value *>::iterator I2 = Pointers.begin(); I2 != I1; ++I2) {
149       auto I2Size = LocationSize::unknown();
150       Type *I2ElTy = cast<PointerType>((*I2)->getType())->getElementType();
151       if (I2ElTy->isSized())
152         I2Size = LocationSize::precise(DL.getTypeStoreSize(I2ElTy));
153 
154       AliasResult AR = AA.alias(*I1, I1Size, *I2, I2Size);
155       switch (AR) {
156       case NoAlias:
157         PrintResults(AR, PrintNoAlias, *I1, *I2, F.getParent());
158         ++NoAliasCount;
159         break;
160       case MayAlias:
161         PrintResults(AR, PrintMayAlias, *I1, *I2, F.getParent());
162         ++MayAliasCount;
163         break;
164       case PartialAlias:
165         PrintResults(AR, PrintPartialAlias, *I1, *I2, F.getParent());
166         ++PartialAliasCount;
167         break;
168       case MustAlias:
169         PrintResults(AR, PrintMustAlias, *I1, *I2, F.getParent());
170         ++MustAliasCount;
171         break;
172       }
173 
174       // We assume that alias(I1, I2) == alias(I2, I1) and only print one
175       // order. Make sure this assumption actually holds.
176       // TODO: We should probably assert this in AA itself under
177       // EXPENSIVE_CHECKS. This would need some more thorough verification that
178       // all AA queries are symmetric first.
179       assert(AR == AA.alias(*I2, I2Size, *I1, I1Size) &&
180              "AA query not symmetric");
181     }
182   }
183 
184   if (EvalAAMD) {
185     // iterate over all pairs of load, store
186     for (Value *Load : Loads) {
187       for (Value *Store : Stores) {
188         AliasResult AR = AA.alias(MemoryLocation::get(cast<LoadInst>(Load)),
189                                   MemoryLocation::get(cast<StoreInst>(Store)));
190         switch (AR) {
191         case NoAlias:
192           PrintLoadStoreResults(AR, PrintNoAlias, Load, Store, F.getParent());
193           ++NoAliasCount;
194           break;
195         case MayAlias:
196           PrintLoadStoreResults(AR, PrintMayAlias, Load, Store, F.getParent());
197           ++MayAliasCount;
198           break;
199         case PartialAlias:
200           PrintLoadStoreResults(AR, PrintPartialAlias, Load, Store, F.getParent());
201           ++PartialAliasCount;
202           break;
203         case MustAlias:
204           PrintLoadStoreResults(AR, PrintMustAlias, Load, Store, F.getParent());
205           ++MustAliasCount;
206           break;
207         }
208       }
209     }
210 
211     // iterate over all pairs of store, store
212     for (SetVector<Value *>::iterator I1 = Stores.begin(), E = Stores.end();
213          I1 != E; ++I1) {
214       for (SetVector<Value *>::iterator I2 = Stores.begin(); I2 != I1; ++I2) {
215         AliasResult AR = AA.alias(MemoryLocation::get(cast<StoreInst>(*I1)),
216                                   MemoryLocation::get(cast<StoreInst>(*I2)));
217         switch (AR) {
218         case NoAlias:
219           PrintLoadStoreResults(AR, PrintNoAlias, *I1, *I2, F.getParent());
220           ++NoAliasCount;
221           break;
222         case MayAlias:
223           PrintLoadStoreResults(AR, PrintMayAlias, *I1, *I2, F.getParent());
224           ++MayAliasCount;
225           break;
226         case PartialAlias:
227           PrintLoadStoreResults(AR, PrintPartialAlias, *I1, *I2, F.getParent());
228           ++PartialAliasCount;
229           break;
230         case MustAlias:
231           PrintLoadStoreResults(AR, PrintMustAlias, *I1, *I2, F.getParent());
232           ++MustAliasCount;
233           break;
234         }
235       }
236     }
237   }
238 
239   // Mod/ref alias analysis: compare all pairs of calls and values
240   for (CallBase *Call : Calls) {
241     for (auto Pointer : Pointers) {
242       auto Size = LocationSize::unknown();
243       Type *ElTy = cast<PointerType>(Pointer->getType())->getElementType();
244       if (ElTy->isSized())
245         Size = LocationSize::precise(DL.getTypeStoreSize(ElTy));
246 
247       switch (AA.getModRefInfo(Call, Pointer, Size)) {
248       case ModRefInfo::NoModRef:
249         PrintModRefResults("NoModRef", PrintNoModRef, Call, Pointer,
250                            F.getParent());
251         ++NoModRefCount;
252         break;
253       case ModRefInfo::Mod:
254         PrintModRefResults("Just Mod", PrintMod, Call, Pointer, F.getParent());
255         ++ModCount;
256         break;
257       case ModRefInfo::Ref:
258         PrintModRefResults("Just Ref", PrintRef, Call, Pointer, F.getParent());
259         ++RefCount;
260         break;
261       case ModRefInfo::ModRef:
262         PrintModRefResults("Both ModRef", PrintModRef, Call, Pointer,
263                            F.getParent());
264         ++ModRefCount;
265         break;
266       case ModRefInfo::Must:
267         PrintModRefResults("Must", PrintMust, Call, Pointer, F.getParent());
268         ++MustCount;
269         break;
270       case ModRefInfo::MustMod:
271         PrintModRefResults("Just Mod (MustAlias)", PrintMustMod, Call, Pointer,
272                            F.getParent());
273         ++MustModCount;
274         break;
275       case ModRefInfo::MustRef:
276         PrintModRefResults("Just Ref (MustAlias)", PrintMustRef, Call, Pointer,
277                            F.getParent());
278         ++MustRefCount;
279         break;
280       case ModRefInfo::MustModRef:
281         PrintModRefResults("Both ModRef (MustAlias)", PrintMustModRef, Call,
282                            Pointer, F.getParent());
283         ++MustModRefCount;
284         break;
285       }
286     }
287   }
288 
289   // Mod/ref alias analysis: compare all pairs of calls
290   for (CallBase *CallA : Calls) {
291     for (CallBase *CallB : Calls) {
292       if (CallA == CallB)
293         continue;
294       switch (AA.getModRefInfo(CallA, CallB)) {
295       case ModRefInfo::NoModRef:
296         PrintModRefResults("NoModRef", PrintNoModRef, CallA, CallB,
297                            F.getParent());
298         ++NoModRefCount;
299         break;
300       case ModRefInfo::Mod:
301         PrintModRefResults("Just Mod", PrintMod, CallA, CallB, F.getParent());
302         ++ModCount;
303         break;
304       case ModRefInfo::Ref:
305         PrintModRefResults("Just Ref", PrintRef, CallA, CallB, F.getParent());
306         ++RefCount;
307         break;
308       case ModRefInfo::ModRef:
309         PrintModRefResults("Both ModRef", PrintModRef, CallA, CallB,
310                            F.getParent());
311         ++ModRefCount;
312         break;
313       case ModRefInfo::Must:
314         PrintModRefResults("Must", PrintMust, CallA, CallB, F.getParent());
315         ++MustCount;
316         break;
317       case ModRefInfo::MustMod:
318         PrintModRefResults("Just Mod (MustAlias)", PrintMustMod, CallA, CallB,
319                            F.getParent());
320         ++MustModCount;
321         break;
322       case ModRefInfo::MustRef:
323         PrintModRefResults("Just Ref (MustAlias)", PrintMustRef, CallA, CallB,
324                            F.getParent());
325         ++MustRefCount;
326         break;
327       case ModRefInfo::MustModRef:
328         PrintModRefResults("Both ModRef (MustAlias)", PrintMustModRef, CallA,
329                            CallB, F.getParent());
330         ++MustModRefCount;
331         break;
332       }
333     }
334   }
335 }
336 
337 static void PrintPercent(int64_t Num, int64_t Sum) {
338   errs() << "(" << Num * 100LL / Sum << "." << ((Num * 1000LL / Sum) % 10)
339          << "%)\n";
340 }
341 
342 AAEvaluator::~AAEvaluator() {
343   if (FunctionCount == 0)
344     return;
345 
346   int64_t AliasSum =
347       NoAliasCount + MayAliasCount + PartialAliasCount + MustAliasCount;
348   errs() << "===== Alias Analysis Evaluator Report =====\n";
349   if (AliasSum == 0) {
350     errs() << "  Alias Analysis Evaluator Summary: No pointers!\n";
351   } else {
352     errs() << "  " << AliasSum << " Total Alias Queries Performed\n";
353     errs() << "  " << NoAliasCount << " no alias responses ";
354     PrintPercent(NoAliasCount, AliasSum);
355     errs() << "  " << MayAliasCount << " may alias responses ";
356     PrintPercent(MayAliasCount, AliasSum);
357     errs() << "  " << PartialAliasCount << " partial alias responses ";
358     PrintPercent(PartialAliasCount, AliasSum);
359     errs() << "  " << MustAliasCount << " must alias responses ";
360     PrintPercent(MustAliasCount, AliasSum);
361     errs() << "  Alias Analysis Evaluator Pointer Alias Summary: "
362            << NoAliasCount * 100 / AliasSum << "%/"
363            << MayAliasCount * 100 / AliasSum << "%/"
364            << PartialAliasCount * 100 / AliasSum << "%/"
365            << MustAliasCount * 100 / AliasSum << "%\n";
366   }
367 
368   // Display the summary for mod/ref analysis
369   int64_t ModRefSum = NoModRefCount + RefCount + ModCount + ModRefCount +
370                       MustCount + MustRefCount + MustModCount + MustModRefCount;
371   if (ModRefSum == 0) {
372     errs() << "  Alias Analysis Mod/Ref Evaluator Summary: no "
373               "mod/ref!\n";
374   } else {
375     errs() << "  " << ModRefSum << " Total ModRef Queries Performed\n";
376     errs() << "  " << NoModRefCount << " no mod/ref responses ";
377     PrintPercent(NoModRefCount, ModRefSum);
378     errs() << "  " << ModCount << " mod responses ";
379     PrintPercent(ModCount, ModRefSum);
380     errs() << "  " << RefCount << " ref responses ";
381     PrintPercent(RefCount, ModRefSum);
382     errs() << "  " << ModRefCount << " mod & ref responses ";
383     PrintPercent(ModRefCount, ModRefSum);
384     errs() << "  " << MustCount << " must responses ";
385     PrintPercent(MustCount, ModRefSum);
386     errs() << "  " << MustModCount << " must mod responses ";
387     PrintPercent(MustModCount, ModRefSum);
388     errs() << "  " << MustRefCount << " must ref responses ";
389     PrintPercent(MustRefCount, ModRefSum);
390     errs() << "  " << MustModRefCount << " must mod & ref responses ";
391     PrintPercent(MustModRefCount, ModRefSum);
392     errs() << "  Alias Analysis Evaluator Mod/Ref Summary: "
393            << NoModRefCount * 100 / ModRefSum << "%/"
394            << ModCount * 100 / ModRefSum << "%/" << RefCount * 100 / ModRefSum
395            << "%/" << ModRefCount * 100 / ModRefSum << "%/"
396            << MustCount * 100 / ModRefSum << "%/"
397            << MustRefCount * 100 / ModRefSum << "%/"
398            << MustModCount * 100 / ModRefSum << "%/"
399            << MustModRefCount * 100 / ModRefSum << "%\n";
400   }
401 }
402 
403 namespace llvm {
404 class AAEvalLegacyPass : public FunctionPass {
405   std::unique_ptr<AAEvaluator> P;
406 
407 public:
408   static char ID; // Pass identification, replacement for typeid
409   AAEvalLegacyPass() : FunctionPass(ID) {
410     initializeAAEvalLegacyPassPass(*PassRegistry::getPassRegistry());
411   }
412 
413   void getAnalysisUsage(AnalysisUsage &AU) const override {
414     AU.addRequired<AAResultsWrapperPass>();
415     AU.setPreservesAll();
416   }
417 
418   bool doInitialization(Module &M) override {
419     P.reset(new AAEvaluator());
420     return false;
421   }
422 
423   bool runOnFunction(Function &F) override {
424     P->runInternal(F, getAnalysis<AAResultsWrapperPass>().getAAResults());
425     return false;
426   }
427   bool doFinalization(Module &M) override {
428     P.reset();
429     return false;
430   }
431 };
432 }
433 
434 char AAEvalLegacyPass::ID = 0;
435 INITIALIZE_PASS_BEGIN(AAEvalLegacyPass, "aa-eval",
436                       "Exhaustive Alias Analysis Precision Evaluator", false,
437                       true)
438 INITIALIZE_PASS_DEPENDENCY(AAResultsWrapperPass)
439 INITIALIZE_PASS_END(AAEvalLegacyPass, "aa-eval",
440                     "Exhaustive Alias Analysis Precision Evaluator", false,
441                     true)
442 
443 FunctionPass *llvm::createAAEvalPass() { return new AAEvalLegacyPass(); }
444