xref: /llvm-project/flang/lib/Semantics/pointer-assignment.cpp (revision bd28a0a51181ad33dc9030fb887d26cd6b238c1f)
164ab3302SCarolineConcatto //===-- lib/Semantics/pointer-assignment.cpp ------------------------------===//
264ab3302SCarolineConcatto //
364ab3302SCarolineConcatto // Part of the LLVM Project, under the Apache License v2.0 with LLVM Exceptions.
464ab3302SCarolineConcatto // See https://llvm.org/LICENSE.txt for license information.
564ab3302SCarolineConcatto // SPDX-License-Identifier: Apache-2.0 WITH LLVM-exception
664ab3302SCarolineConcatto //
764ab3302SCarolineConcatto //===----------------------------------------------------------------------===//
864ab3302SCarolineConcatto 
964ab3302SCarolineConcatto #include "pointer-assignment.h"
1064ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Common/idioms.h"
1164ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Common/restorer.h"
1264ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Evaluate/characteristics.h"
1364ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Evaluate/expression.h"
1464ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Evaluate/fold.h"
1564ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Evaluate/tools.h"
1664ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Parser/message.h"
1764ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Parser/parse-tree-visitor.h"
1864ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Parser/parse-tree.h"
1964ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Semantics/expression.h"
2064ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Semantics/symbol.h"
2164ab3302SCarolineConcatto #include "flang/Semantics/tools.h"
228670e499SCaroline Concatto #include "llvm/Support/raw_ostream.h"
2364ab3302SCarolineConcatto #include <optional>
2464ab3302SCarolineConcatto #include <set>
2564ab3302SCarolineConcatto #include <string>
2664ab3302SCarolineConcatto #include <type_traits>
2764ab3302SCarolineConcatto 
2864ab3302SCarolineConcatto // Semantic checks for pointer assignment.
2964ab3302SCarolineConcatto 
3064ab3302SCarolineConcatto namespace Fortran::semantics {
3164ab3302SCarolineConcatto 
3264ab3302SCarolineConcatto using namespace parser::literals;
3364ab3302SCarolineConcatto using evaluate::characteristics::DummyDataObject;
3464ab3302SCarolineConcatto using evaluate::characteristics::FunctionResult;
3564ab3302SCarolineConcatto using evaluate::characteristics::Procedure;
3664ab3302SCarolineConcatto using evaluate::characteristics::TypeAndShape;
3764ab3302SCarolineConcatto using parser::MessageFixedText;
3864ab3302SCarolineConcatto using parser::MessageFormattedText;
3964ab3302SCarolineConcatto 
4064ab3302SCarolineConcatto class PointerAssignmentChecker {
4164ab3302SCarolineConcatto public:
4264ab3302SCarolineConcatto   PointerAssignmentChecker(evaluate::FoldingContext &context,
4364ab3302SCarolineConcatto       parser::CharBlock source, const std::string &description)
4464ab3302SCarolineConcatto       : context_{context}, source_{source}, description_{description} {}
4564ab3302SCarolineConcatto   PointerAssignmentChecker(evaluate::FoldingContext &context, const Symbol &lhs)
4664ab3302SCarolineConcatto       : context_{context}, source_{lhs.name()},
47562bfe12Speter klausler         description_{"pointer '"s + lhs.name().ToString() + '\''}, lhs_{&lhs} {
4864ab3302SCarolineConcatto     set_lhsType(TypeAndShape::Characterize(lhs, context));
4964ab3302SCarolineConcatto     set_isContiguous(lhs.attrs().test(Attr::CONTIGUOUS));
5064ab3302SCarolineConcatto     set_isVolatile(lhs.attrs().test(Attr::VOLATILE));
5164ab3302SCarolineConcatto   }
5264ab3302SCarolineConcatto   PointerAssignmentChecker &set_lhsType(std::optional<TypeAndShape> &&);
5364ab3302SCarolineConcatto   PointerAssignmentChecker &set_isContiguous(bool);
5464ab3302SCarolineConcatto   PointerAssignmentChecker &set_isVolatile(bool);
5564ab3302SCarolineConcatto   PointerAssignmentChecker &set_isBoundsRemapping(bool);
564171f80dSpeter klausler   bool Check(const SomeExpr &);
5764ab3302SCarolineConcatto 
5864ab3302SCarolineConcatto private:
59b8641bfcSPeter Klausler   bool CharacterizeProcedure();
604171f80dSpeter klausler   template <typename T> bool Check(const T &);
614171f80dSpeter klausler   template <typename T> bool Check(const evaluate::Expr<T> &);
624171f80dSpeter klausler   template <typename T> bool Check(const evaluate::FunctionRef<T> &);
634171f80dSpeter klausler   template <typename T> bool Check(const evaluate::Designator<T> &);
644171f80dSpeter klausler   bool Check(const evaluate::NullPointer &);
654171f80dSpeter klausler   bool Check(const evaluate::ProcedureDesignator &);
664171f80dSpeter klausler   bool Check(const evaluate::ProcedureRef &);
6764ab3302SCarolineConcatto   // Target is a procedure
6895f4ca7fSPeter Klausler   bool Check(parser::CharBlock rhsName, bool isCall,
6995f4ca7fSPeter Klausler       const Procedure * = nullptr,
7095f4ca7fSPeter Klausler       const evaluate::SpecificIntrinsic *specific = nullptr);
7164ab3302SCarolineConcatto   bool LhsOkForUnlimitedPoly() const;
7264ab3302SCarolineConcatto   template <typename... A> parser::Message *Say(A &&...);
7364ab3302SCarolineConcatto 
7464ab3302SCarolineConcatto   evaluate::FoldingContext &context_;
7564ab3302SCarolineConcatto   const parser::CharBlock source_;
7664ab3302SCarolineConcatto   const std::string description_;
7764ab3302SCarolineConcatto   const Symbol *lhs_{nullptr};
7864ab3302SCarolineConcatto   std::optional<TypeAndShape> lhsType_;
7964ab3302SCarolineConcatto   std::optional<Procedure> procedure_;
80b8641bfcSPeter Klausler   bool characterizedProcedure_{false};
8164ab3302SCarolineConcatto   bool isContiguous_{false};
8264ab3302SCarolineConcatto   bool isVolatile_{false};
8364ab3302SCarolineConcatto   bool isBoundsRemapping_{false};
8464ab3302SCarolineConcatto };
8564ab3302SCarolineConcatto 
8664ab3302SCarolineConcatto PointerAssignmentChecker &PointerAssignmentChecker::set_lhsType(
8764ab3302SCarolineConcatto     std::optional<TypeAndShape> &&lhsType) {
8864ab3302SCarolineConcatto   lhsType_ = std::move(lhsType);
8964ab3302SCarolineConcatto   return *this;
9064ab3302SCarolineConcatto }
9164ab3302SCarolineConcatto 
9264ab3302SCarolineConcatto PointerAssignmentChecker &PointerAssignmentChecker::set_isContiguous(
9364ab3302SCarolineConcatto     bool isContiguous) {
9464ab3302SCarolineConcatto   isContiguous_ = isContiguous;
9564ab3302SCarolineConcatto   return *this;
9664ab3302SCarolineConcatto }
9764ab3302SCarolineConcatto 
9864ab3302SCarolineConcatto PointerAssignmentChecker &PointerAssignmentChecker::set_isVolatile(
9964ab3302SCarolineConcatto     bool isVolatile) {
10064ab3302SCarolineConcatto   isVolatile_ = isVolatile;
10164ab3302SCarolineConcatto   return *this;
10264ab3302SCarolineConcatto }
10364ab3302SCarolineConcatto 
10464ab3302SCarolineConcatto PointerAssignmentChecker &PointerAssignmentChecker::set_isBoundsRemapping(
10564ab3302SCarolineConcatto     bool isBoundsRemapping) {
10664ab3302SCarolineConcatto   isBoundsRemapping_ = isBoundsRemapping;
10764ab3302SCarolineConcatto   return *this;
10864ab3302SCarolineConcatto }
10964ab3302SCarolineConcatto 
110b8641bfcSPeter Klausler bool PointerAssignmentChecker::CharacterizeProcedure() {
111b8641bfcSPeter Klausler   if (!characterizedProcedure_) {
112b8641bfcSPeter Klausler     characterizedProcedure_ = true;
113b8641bfcSPeter Klausler     if (lhs_ && IsProcedure(*lhs_)) {
114b8641bfcSPeter Klausler       procedure_ = Procedure::Characterize(*lhs_, context_);
115b8641bfcSPeter Klausler     }
116b8641bfcSPeter Klausler   }
117b8641bfcSPeter Klausler   return procedure_.has_value();
118b8641bfcSPeter Klausler }
119b8641bfcSPeter Klausler 
1204171f80dSpeter klausler template <typename T> bool PointerAssignmentChecker::Check(const T &) {
12164ab3302SCarolineConcatto   // Catch-all case for really bad target expression
12264ab3302SCarolineConcatto   Say("Target associated with %s must be a designator or a call to a"
12364ab3302SCarolineConcatto       " pointer-valued function"_err_en_US,
12464ab3302SCarolineConcatto       description_);
1254171f80dSpeter klausler   return false;
12664ab3302SCarolineConcatto }
12764ab3302SCarolineConcatto 
12864ab3302SCarolineConcatto template <typename T>
1294171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const evaluate::Expr<T> &x) {
130cd03e96fSPeter Klausler   return common::visit([&](const auto &x) { return Check(x); }, x.u);
13164ab3302SCarolineConcatto }
13264ab3302SCarolineConcatto 
1334171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const SomeExpr &rhs) {
13464ab3302SCarolineConcatto   if (HasVectorSubscript(rhs)) { // C1025
13564ab3302SCarolineConcatto     Say("An array section with a vector subscript may not be a pointer target"_err_en_US);
1364171f80dSpeter klausler     return false;
13764ab3302SCarolineConcatto   } else if (ExtractCoarrayRef(rhs)) { // C1026
13864ab3302SCarolineConcatto     Say("A coindexed object may not be a pointer target"_err_en_US);
1394171f80dSpeter klausler     return false;
14064ab3302SCarolineConcatto   } else {
141cd03e96fSPeter Klausler     return common::visit([&](const auto &x) { return Check(x); }, rhs.u);
14264ab3302SCarolineConcatto   }
14364ab3302SCarolineConcatto }
14464ab3302SCarolineConcatto 
1454171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const evaluate::NullPointer &) {
1464171f80dSpeter klausler   return true; // P => NULL() without MOLD=; always OK
14764ab3302SCarolineConcatto }
14864ab3302SCarolineConcatto 
14964ab3302SCarolineConcatto template <typename T>
1504171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const evaluate::FunctionRef<T> &f) {
15164ab3302SCarolineConcatto   std::string funcName;
15264ab3302SCarolineConcatto   const auto *symbol{f.proc().GetSymbol()};
15364ab3302SCarolineConcatto   if (symbol) {
15464ab3302SCarolineConcatto     funcName = symbol->name().ToString();
15564ab3302SCarolineConcatto   } else if (const auto *intrinsic{f.proc().GetSpecificIntrinsic()}) {
15664ab3302SCarolineConcatto     funcName = intrinsic->name;
15764ab3302SCarolineConcatto   }
158641ede93Speter klausler   auto proc{Procedure::Characterize(f.proc(), context_)};
15964ab3302SCarolineConcatto   if (!proc) {
1604171f80dSpeter klausler     return false;
16164ab3302SCarolineConcatto   }
16264ab3302SCarolineConcatto   std::optional<MessageFixedText> msg;
16364ab3302SCarolineConcatto   const auto &funcResult{proc->functionResult}; // C1025
16464ab3302SCarolineConcatto   if (!funcResult) {
16564ab3302SCarolineConcatto     msg = "%s is associated with the non-existent result of reference to"
16664ab3302SCarolineConcatto           " procedure"_err_en_US;
167b8641bfcSPeter Klausler   } else if (CharacterizeProcedure()) {
16864ab3302SCarolineConcatto     // Shouldn't be here in this function unless lhs is an object pointer.
16964ab3302SCarolineConcatto     msg = "Procedure %s is associated with the result of a reference to"
17064ab3302SCarolineConcatto           " function '%s' that does not return a procedure pointer"_err_en_US;
17164ab3302SCarolineConcatto   } else if (funcResult->IsProcedurePointer()) {
17264ab3302SCarolineConcatto     msg = "Object %s is associated with the result of a reference to"
17364ab3302SCarolineConcatto           " function '%s' that is a procedure pointer"_err_en_US;
17464ab3302SCarolineConcatto   } else if (!funcResult->attrs.test(FunctionResult::Attr::Pointer)) {
17564ab3302SCarolineConcatto     msg = "%s is associated with the result of a reference to function '%s'"
17664ab3302SCarolineConcatto           " that is a not a pointer"_err_en_US;
17764ab3302SCarolineConcatto   } else if (isContiguous_ &&
17864ab3302SCarolineConcatto       !funcResult->attrs.test(FunctionResult::Attr::Contiguous)) {
17964ab3302SCarolineConcatto     msg = "CONTIGUOUS %s is associated with the result of reference to"
18064ab3302SCarolineConcatto           " function '%s' that is not contiguous"_err_en_US;
18164ab3302SCarolineConcatto   } else if (lhsType_) {
18264ab3302SCarolineConcatto     const auto *frTypeAndShape{funcResult->GetTypeAndShape()};
18364ab3302SCarolineConcatto     CHECK(frTypeAndShape);
184d6a74ec8Speter klausler     if (!lhsType_->IsCompatibleWith(context_.messages(), *frTypeAndShape,
1857763c014SPeter Klausler             "pointer", "function result",
1867763c014SPeter Klausler             isBoundsRemapping_ /*omit shape check*/,
187dfecbcaeSpeter klausler             evaluate::CheckConformanceFlags::BothDeferredShape)) {
188bcb2591bSpeter klausler       return false; // IsCompatibleWith() emitted message
18964ab3302SCarolineConcatto     }
19064ab3302SCarolineConcatto   }
19164ab3302SCarolineConcatto   if (msg) {
19264ab3302SCarolineConcatto     auto restorer{common::ScopedSet(lhs_, symbol)};
19364ab3302SCarolineConcatto     Say(*msg, description_, funcName);
1944171f80dSpeter klausler     return false;
19564ab3302SCarolineConcatto   }
1964171f80dSpeter klausler   return true;
19764ab3302SCarolineConcatto }
19864ab3302SCarolineConcatto 
19964ab3302SCarolineConcatto template <typename T>
2004171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const evaluate::Designator<T> &d) {
20164ab3302SCarolineConcatto   const Symbol *last{d.GetLastSymbol()};
20264ab3302SCarolineConcatto   const Symbol *base{d.GetBaseObject().symbol()};
20364ab3302SCarolineConcatto   if (!last || !base) {
20464ab3302SCarolineConcatto     // P => "character literal"(1:3)
20564ab3302SCarolineConcatto     context_.messages().Say("Pointer target is not a named entity"_err_en_US);
2064171f80dSpeter klausler     return false;
20764ab3302SCarolineConcatto   }
20864ab3302SCarolineConcatto   std::optional<std::variant<MessageFixedText, MessageFormattedText>> msg;
209b8641bfcSPeter Klausler   if (CharacterizeProcedure()) {
21064ab3302SCarolineConcatto     // Shouldn't be here in this function unless lhs is an object pointer.
21164ab3302SCarolineConcatto     msg = "In assignment to procedure %s, the target is not a procedure or"
21264ab3302SCarolineConcatto           " procedure pointer"_err_en_US;
21364ab3302SCarolineConcatto   } else if (!evaluate::GetLastTarget(GetSymbolVector(d))) { // C1025
21464ab3302SCarolineConcatto     msg = "In assignment to object %s, the target '%s' is not an object with"
21564ab3302SCarolineConcatto           " POINTER or TARGET attributes"_err_en_US;
21664ab3302SCarolineConcatto   } else if (auto rhsType{TypeAndShape::Characterize(d, context_)}) {
21764ab3302SCarolineConcatto     if (!lhsType_) {
21864ab3302SCarolineConcatto       msg = "%s associated with object '%s' with incompatible type or"
21964ab3302SCarolineConcatto             " shape"_err_en_US;
22064ab3302SCarolineConcatto     } else if (rhsType->corank() > 0 &&
22164ab3302SCarolineConcatto         (isVolatile_ != last->attrs().test(Attr::VOLATILE))) { // C1020
22264ab3302SCarolineConcatto       // TODO: what if A is VOLATILE in A%B%C?  need a better test here
22364ab3302SCarolineConcatto       if (isVolatile_) {
22464ab3302SCarolineConcatto         msg = "Pointer may not be VOLATILE when target is a"
22564ab3302SCarolineConcatto               " non-VOLATILE coarray"_err_en_US;
22664ab3302SCarolineConcatto       } else {
22764ab3302SCarolineConcatto         msg = "Pointer must be VOLATILE when target is a"
22864ab3302SCarolineConcatto               " VOLATILE coarray"_err_en_US;
22964ab3302SCarolineConcatto       }
23064ab3302SCarolineConcatto     } else if (rhsType->type().IsUnlimitedPolymorphic()) {
23164ab3302SCarolineConcatto       if (!LhsOkForUnlimitedPoly()) {
23264ab3302SCarolineConcatto         msg = "Pointer type must be unlimited polymorphic or non-extensible"
23364ab3302SCarolineConcatto               " derived type when target is unlimited polymorphic"_err_en_US;
23464ab3302SCarolineConcatto       }
23564ab3302SCarolineConcatto     } else {
23637b2e2b0Speter klausler       if (!lhsType_->type().IsTkCompatibleWith(rhsType->type())) {
23764ab3302SCarolineConcatto         msg = MessageFormattedText{
23864ab3302SCarolineConcatto             "Target type %s is not compatible with pointer type %s"_err_en_US,
23964ab3302SCarolineConcatto             rhsType->type().AsFortran(), lhsType_->type().AsFortran()};
24064ab3302SCarolineConcatto 
24164ab3302SCarolineConcatto       } else if (!isBoundsRemapping_) {
242f862d858Speter klausler         int lhsRank{evaluate::GetRank(lhsType_->shape())};
243f862d858Speter klausler         int rhsRank{evaluate::GetRank(rhsType->shape())};
24464ab3302SCarolineConcatto         if (lhsRank != rhsRank) {
24564ab3302SCarolineConcatto           msg = MessageFormattedText{
24664ab3302SCarolineConcatto               "Pointer has rank %d but target has rank %d"_err_en_US, lhsRank,
24764ab3302SCarolineConcatto               rhsRank};
24864ab3302SCarolineConcatto         }
24964ab3302SCarolineConcatto       }
25064ab3302SCarolineConcatto     }
25164ab3302SCarolineConcatto   }
25264ab3302SCarolineConcatto   if (msg) {
25364ab3302SCarolineConcatto     auto restorer{common::ScopedSet(lhs_, last)};
25464ab3302SCarolineConcatto     if (auto *m{std::get_if<MessageFixedText>(&*msg)}) {
2558670e499SCaroline Concatto       std::string buf;
2568670e499SCaroline Concatto       llvm::raw_string_ostream ss{buf};
25764ab3302SCarolineConcatto       d.AsFortran(ss);
25864ab3302SCarolineConcatto       Say(*m, description_, ss.str());
25964ab3302SCarolineConcatto     } else {
26064ab3302SCarolineConcatto       Say(std::get<MessageFormattedText>(*msg));
26164ab3302SCarolineConcatto     }
2624171f80dSpeter klausler     return false;
26364ab3302SCarolineConcatto   }
2644171f80dSpeter klausler   return true;
26564ab3302SCarolineConcatto }
26664ab3302SCarolineConcatto 
26764ab3302SCarolineConcatto // Common handling for procedure pointer right-hand sides
26895f4ca7fSPeter Klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(parser::CharBlock rhsName, bool isCall,
26995f4ca7fSPeter Klausler     const Procedure *rhsProcedure,
27095f4ca7fSPeter Klausler     const evaluate::SpecificIntrinsic *specific) {
27162d874f2SPeter Klausler   std::string whyNot;
272b8641bfcSPeter Klausler   CharacterizeProcedure();
27362d874f2SPeter Klausler   if (std::optional<MessageFixedText> msg{evaluate::CheckProcCompatibility(
27495f4ca7fSPeter Klausler           isCall, procedure_, rhsProcedure, specific, whyNot)}) {
27562d874f2SPeter Klausler     Say(std::move(*msg), description_, rhsName, whyNot);
2764171f80dSpeter klausler     return false;
27764ab3302SCarolineConcatto   }
2784171f80dSpeter klausler   return true;
27964ab3302SCarolineConcatto }
28064ab3302SCarolineConcatto 
2814171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const evaluate::ProcedureDesignator &d) {
282*bd28a0a5SPeter Klausler   if (const Symbol * symbol{d.GetSymbol()}) {
283*bd28a0a5SPeter Klausler     if (const auto *subp{
284*bd28a0a5SPeter Klausler             symbol->GetUltimate().detailsIf<SubprogramDetails>()}) {
285*bd28a0a5SPeter Klausler       if (subp->stmtFunction()) {
286*bd28a0a5SPeter Klausler         evaluate::SayWithDeclaration(context_.messages(), *symbol,
287*bd28a0a5SPeter Klausler             "Statement function '%s' may not be the target of a pointer assignment"_err_en_US,
288*bd28a0a5SPeter Klausler             symbol->name());
289*bd28a0a5SPeter Klausler         return false;
290*bd28a0a5SPeter Klausler       }
291*bd28a0a5SPeter Klausler     }
292*bd28a0a5SPeter Klausler   }
293641ede93Speter klausler   if (auto chars{Procedure::Characterize(d, context_)}) {
29495f4ca7fSPeter Klausler     return Check(d.GetName(), false, &*chars, d.GetSpecificIntrinsic());
29564ab3302SCarolineConcatto   } else {
2964171f80dSpeter klausler     return Check(d.GetName(), false);
29764ab3302SCarolineConcatto   }
29864ab3302SCarolineConcatto }
29964ab3302SCarolineConcatto 
3004171f80dSpeter klausler bool PointerAssignmentChecker::Check(const evaluate::ProcedureRef &ref) {
30195f4ca7fSPeter Klausler   if (auto chars{Procedure::Characterize(ref, context_)}) {
30264ab3302SCarolineConcatto     if (chars->functionResult) {
30364ab3302SCarolineConcatto       if (const auto *proc{chars->functionResult->IsProcedurePointer()}) {
30495f4ca7fSPeter Klausler         return Check(ref.proc().GetName(), true, proc);
30564ab3302SCarolineConcatto       }
30664ab3302SCarolineConcatto     }
30795f4ca7fSPeter Klausler     return Check(ref.proc().GetName(), true, &*chars);
30895f4ca7fSPeter Klausler   } else {
30995f4ca7fSPeter Klausler     return Check(ref.proc().GetName(), true, nullptr);
31064ab3302SCarolineConcatto   }
31164ab3302SCarolineConcatto }
31264ab3302SCarolineConcatto 
31364ab3302SCarolineConcatto // The target can be unlimited polymorphic if the pointer is, or if it is
31464ab3302SCarolineConcatto // a non-extensible derived type.
31564ab3302SCarolineConcatto bool PointerAssignmentChecker::LhsOkForUnlimitedPoly() const {
31664ab3302SCarolineConcatto   const auto &type{lhsType_->type()};
31764ab3302SCarolineConcatto   if (type.category() != TypeCategory::Derived || type.IsAssumedType()) {
31864ab3302SCarolineConcatto     return false;
31964ab3302SCarolineConcatto   } else if (type.IsUnlimitedPolymorphic()) {
32064ab3302SCarolineConcatto     return true;
32164ab3302SCarolineConcatto   } else {
32264ab3302SCarolineConcatto     return !IsExtensibleType(&type.GetDerivedTypeSpec());
32364ab3302SCarolineConcatto   }
32464ab3302SCarolineConcatto }
32564ab3302SCarolineConcatto 
32664ab3302SCarolineConcatto template <typename... A>
32764ab3302SCarolineConcatto parser::Message *PointerAssignmentChecker::Say(A &&...x) {
32864ab3302SCarolineConcatto   auto *msg{context_.messages().Say(std::forward<A>(x)...)};
329641ede93Speter klausler   if (msg) {
33064ab3302SCarolineConcatto     if (lhs_) {
33164ab3302SCarolineConcatto       return evaluate::AttachDeclaration(msg, *lhs_);
332641ede93Speter klausler     }
333641ede93Speter klausler     if (!source_.empty()) {
33464ab3302SCarolineConcatto       msg->Attach(source_, "Declaration of %s"_en_US, description_);
33564ab3302SCarolineConcatto     }
336641ede93Speter klausler   }
33764ab3302SCarolineConcatto   return msg;
33864ab3302SCarolineConcatto }
33964ab3302SCarolineConcatto 
34064ab3302SCarolineConcatto // Verify that any bounds on the LHS of a pointer assignment are valid.
34164ab3302SCarolineConcatto // Return true if it is a bound-remapping so we can perform further checks.
34264ab3302SCarolineConcatto static bool CheckPointerBounds(
34364ab3302SCarolineConcatto     evaluate::FoldingContext &context, const evaluate::Assignment &assignment) {
34464ab3302SCarolineConcatto   auto &messages{context.messages()};
34564ab3302SCarolineConcatto   const SomeExpr &lhs{assignment.lhs};
34664ab3302SCarolineConcatto   const SomeExpr &rhs{assignment.rhs};
34764ab3302SCarolineConcatto   bool isBoundsRemapping{false};
348cd03e96fSPeter Klausler   std::size_t numBounds{common::visit(
34964ab3302SCarolineConcatto       common::visitors{
35064ab3302SCarolineConcatto           [&](const evaluate::Assignment::BoundsSpec &bounds) {
35164ab3302SCarolineConcatto             return bounds.size();
35264ab3302SCarolineConcatto           },
35364ab3302SCarolineConcatto           [&](const evaluate::Assignment::BoundsRemapping &bounds) {
35464ab3302SCarolineConcatto             isBoundsRemapping = true;
35564ab3302SCarolineConcatto             evaluate::ExtentExpr lhsSizeExpr{1};
35664ab3302SCarolineConcatto             for (const auto &bound : bounds) {
35764ab3302SCarolineConcatto               lhsSizeExpr = std::move(lhsSizeExpr) *
35864ab3302SCarolineConcatto                   (common::Clone(bound.second) - common::Clone(bound.first) +
35964ab3302SCarolineConcatto                       evaluate::ExtentExpr{1});
36064ab3302SCarolineConcatto             }
36164ab3302SCarolineConcatto             if (std::optional<std::int64_t> lhsSize{evaluate::ToInt64(
36264ab3302SCarolineConcatto                     evaluate::Fold(context, std::move(lhsSizeExpr)))}) {
36364ab3302SCarolineConcatto               if (auto shape{evaluate::GetShape(context, rhs)}) {
36464ab3302SCarolineConcatto                 if (std::optional<std::int64_t> rhsSize{
36564ab3302SCarolineConcatto                         evaluate::ToInt64(evaluate::Fold(
36664ab3302SCarolineConcatto                             context, evaluate::GetSize(std::move(*shape))))}) {
36764ab3302SCarolineConcatto                   if (*lhsSize > *rhsSize) {
36864ab3302SCarolineConcatto                     messages.Say(
36964ab3302SCarolineConcatto                         "Pointer bounds require %d elements but target has"
37064ab3302SCarolineConcatto                         " only %d"_err_en_US,
37164ab3302SCarolineConcatto                         *lhsSize, *rhsSize); // 10.2.2.3(9)
37264ab3302SCarolineConcatto                   }
37364ab3302SCarolineConcatto                 }
37464ab3302SCarolineConcatto               }
37564ab3302SCarolineConcatto             }
37664ab3302SCarolineConcatto             return bounds.size();
37764ab3302SCarolineConcatto           },
37864ab3302SCarolineConcatto           [](const auto &) -> std::size_t {
37964ab3302SCarolineConcatto             DIE("not valid for pointer assignment");
38064ab3302SCarolineConcatto           },
38164ab3302SCarolineConcatto       },
38264ab3302SCarolineConcatto       assignment.u)};
38364ab3302SCarolineConcatto   if (numBounds > 0) {
38464ab3302SCarolineConcatto     if (lhs.Rank() != static_cast<int>(numBounds)) {
38564ab3302SCarolineConcatto       messages.Say("Pointer '%s' has rank %d but the number of bounds specified"
38664ab3302SCarolineConcatto                    " is %d"_err_en_US,
38764ab3302SCarolineConcatto           lhs.AsFortran(), lhs.Rank(), numBounds); // C1018
38864ab3302SCarolineConcatto     }
38964ab3302SCarolineConcatto   }
39064ab3302SCarolineConcatto   if (isBoundsRemapping && rhs.Rank() != 1 &&
391641ede93Speter klausler       !evaluate::IsSimplyContiguous(rhs, context)) {
39264ab3302SCarolineConcatto     messages.Say("Pointer bounds remapping target must have rank 1 or be"
39364ab3302SCarolineConcatto                  " simply contiguous"_err_en_US); // 10.2.2.3(9)
39464ab3302SCarolineConcatto   }
39564ab3302SCarolineConcatto   return isBoundsRemapping;
39664ab3302SCarolineConcatto }
39764ab3302SCarolineConcatto 
3984171f80dSpeter klausler bool CheckPointerAssignment(
39964ab3302SCarolineConcatto     evaluate::FoldingContext &context, const evaluate::Assignment &assignment) {
4004171f80dSpeter klausler   return CheckPointerAssignment(context, assignment.lhs, assignment.rhs,
4014171f80dSpeter klausler       CheckPointerBounds(context, assignment));
4024171f80dSpeter klausler }
4034171f80dSpeter klausler 
4044171f80dSpeter klausler bool CheckPointerAssignment(evaluate::FoldingContext &context,
4054171f80dSpeter klausler     const SomeExpr &lhs, const SomeExpr &rhs, bool isBoundsRemapping) {
40664ab3302SCarolineConcatto   const Symbol *pointer{GetLastSymbol(lhs)};
40764ab3302SCarolineConcatto   if (!pointer) {
4084171f80dSpeter klausler     return false; // error was reported
40964ab3302SCarolineConcatto   }
41048dc5c8eSKiran Chandramohan   if (!IsPointer(pointer->GetUltimate())) {
41164ab3302SCarolineConcatto     evaluate::SayWithDeclaration(context.messages(), *pointer,
41264ab3302SCarolineConcatto         "'%s' is not a pointer"_err_en_US, pointer->name());
4134171f80dSpeter klausler     return false;
41464ab3302SCarolineConcatto   }
41564ab3302SCarolineConcatto   if (pointer->has<ProcEntityDetails>() && evaluate::ExtractCoarrayRef(lhs)) {
41664ab3302SCarolineConcatto     context.messages().Say( // C1027
41764ab3302SCarolineConcatto         "Procedure pointer may not be a coindexed object"_err_en_US);
4184171f80dSpeter klausler     return false;
41964ab3302SCarolineConcatto   }
4204171f80dSpeter klausler   return PointerAssignmentChecker{context, *pointer}
42164ab3302SCarolineConcatto       .set_isBoundsRemapping(isBoundsRemapping)
42264ab3302SCarolineConcatto       .Check(rhs);
42364ab3302SCarolineConcatto }
42464ab3302SCarolineConcatto 
4254171f80dSpeter klausler bool CheckPointerAssignment(
42664ab3302SCarolineConcatto     evaluate::FoldingContext &context, const Symbol &lhs, const SomeExpr &rhs) {
42764ab3302SCarolineConcatto   CHECK(IsPointer(lhs));
4284171f80dSpeter klausler   return PointerAssignmentChecker{context, lhs}.Check(rhs);
42964ab3302SCarolineConcatto }
43064ab3302SCarolineConcatto 
4314171f80dSpeter klausler bool CheckPointerAssignment(evaluate::FoldingContext &context,
43264ab3302SCarolineConcatto     parser::CharBlock source, const std::string &description,
43364ab3302SCarolineConcatto     const DummyDataObject &lhs, const SomeExpr &rhs) {
4344171f80dSpeter klausler   return PointerAssignmentChecker{context, source, description}
43564ab3302SCarolineConcatto       .set_lhsType(common::Clone(lhs.type))
43664ab3302SCarolineConcatto       .set_isContiguous(lhs.attrs.test(DummyDataObject::Attr::Contiguous))
43764ab3302SCarolineConcatto       .set_isVolatile(lhs.attrs.test(DummyDataObject::Attr::Volatile))
43864ab3302SCarolineConcatto       .Check(rhs);
43964ab3302SCarolineConcatto }
44064ab3302SCarolineConcatto 
4414171f80dSpeter klausler bool CheckInitialTarget(evaluate::FoldingContext &context,
4424171f80dSpeter klausler     const SomeExpr &pointer, const SomeExpr &init) {
4434171f80dSpeter klausler   return evaluate::IsInitialDataTarget(init, &context.messages()) &&
4444171f80dSpeter klausler       CheckPointerAssignment(context, pointer, init);
4454171f80dSpeter klausler }
4464171f80dSpeter klausler 
4471f879005STim Keith } // namespace Fortran::semantics
448